Amaç:
Bu çalışmada, laboratuar ortamında anne ve 1-2 yaşındaki çocuğu arasındaki etkileşimi değerlendirmek ve niteliğini puanlamak amacıyla geliştirilen “Anne-bebek etkileşimi çok eksenli değerlendirme” (ABEÇED) isimli aracın geçerlilik ve güvenilirlik bulgularının incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem:
Katılımcılar 12-24 aylık (ort=16.74±4.2 aylık; [erkek, n=21; kız, n=19]) 40 çocuk ve annelerinden oluşmaktadır. Video görüntüleme beş bölümden (serbest oyun, birlikte toplama, anket doldurumu, yapılandırılmış oyun ve ayrılma-kavuşma) oluşmaktadır. Hem anne hem de çocuk (1=çok kötü, 5=çok iyi) her bir madde için 1-5 arasında olacak şekilde 10 maddede iki farklı puanlayıcı tarafından puanlanmışlardır. Bu on madde içinde; fi ziksel katılım, duygusal katılım, zevk alma, yanıtlılık, karşılıklılık, ortak dikkat, serbestlik sağlama, uyuma yönelik esneklik, destek olma ve kabullenme yer almaktadır.
Sonuçlar:
ABEÇED skorlarının kişiler arası güvenilirliği (anneler, rho=0.33, p<0.05; çocuklar, rho=0.55, p<0.001; toplam, Spearman’s rho=0.52, p=0.001) iyi ile mükemmel arası bulunmuştur. ABEÇED-anne puanları çocuğun Bayley mental ve motor gelişim skorları ile pozitif yönde ve Kısa 1-3 yaş sosyal duygusal değerlendirme ölçeği (K1/3-SDD) sorun puanları ile ters yönde anlamlı korelasyon göstermiştir. Ek olarak, ABEÇED-çocuk skorları K1/3-SDD beceri ve Bayley mental gelişim skorları ile anlamlı korelasyon göstermiştir.
Tartışma:
Bu bulgular ABEÇED’in geçerli ve güvenilir olduğunu desteklemektedir. Anne-çocuk etkileşimini farklı klinik durumlarda ve yaşlarda (ör, 2-4 yaş) değerlendirmek için ABEÇED’in kullanılacağı yeni çalışmalar ABEÇED’in geçerlilik, güvenilirlik ve kullanılabilirliği için ek bulgular ortaya koyacaktır.
Anahtar Kelimeler: Anne-çocuk, etkileşim, ABEÇED