Amaç:

Bu araştırmada Conners Anababa ve Öğretmen Derecelendirme Ölçeklerinin alt ölçek puanlarının Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) alt gruplarına göre farklı olup olmadıklarının ve DEHB grubunun yaş ve cinsiyet değişkenleriyle ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yöntem:

İki aşamalı psikiyatrik değerlendirme sonucunda DEHB tanısı konan 6-11 yaş arası 105 olgunun anne ve babalarına Conners Anababa Derecelendirme Ölçeği, öğretmenlerine Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği uygulanmıştır. DEHB grubunda yaş ve cinsiyet değişkenlerinin, DEHB alt gruplarının ve ek tanıların Conners Ölçeklerinden elde edilen alt ölçek puanlarına yansıması ve ayrıştırma güçleri istatistiki olarak analiz edilmiştir.

Bulgular:

DEHB grubunda yaş ve cinsiyet değişkenlerinin Conners Ölçeklerinin alt ölçek puanlarına etkisinin analizinde yaş temel etkisi ile yaş ve cinsiyet ortak etkisi hiçbir Conners alt ölçeğinde anlamlı bulunmamıştır. Öğretmen ölçeğinin dikkat eksikliği alt ölçeğinde ise cinsiyet temel etkisinin anlamlı olduğu saptanmış ve kızların daha yüksek puanlar aldıkları belirlenmiştir. DEHB üç alt grubunun birbirleri arasında anlamlı fark ortaya koyan alt ölçeğin öğretmen ölçeğinin Dikkat eksikliği alt ölçeği olduğu belirlenmiştir. DEHB olgularında ek olarak Karşıt Olma Karşı Gelme (KGB) ve Davranım Bozukluğu (DB) tanılarını da alan grupların anababa ölçeğinin dikkat, KGB, DB alt ölçeklerinde anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur.

Tartışma:

Bu çalışma Conners Derecelendirme Ölçeklerinin DEHB klinik alt gruplarını belirlemede yol gösterici olmakla birlikte belirli sınırlılıklarının olduğunu göstermiştir. Öğretmen değerlendirmelerinde Dikkat eksikliği alt ölçeğinin üç alt grubu birbirinden ayırabilmesinin çocukları sınıf içinde ve akademik uğraşılar sırasında gözleme şansı olan öğretmenlerin bozukluğun dikkatsizlik boyutunu daha nesnel değerlendirmeleriyle ilişkili olabileceği ileri sürülmüştür. KGB-DB ek tanılarını alan DEHB’li çocukların anababalan tarafından daha hareketli ve dikkatsiz olarak değerlendirilmesinde ise ek olarak var olan davranışsal bozuklukların etkisi olduğu düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, Conners anababa ve öğretmen derecelendirme ölçekleri