Amaç:

OKB (Obsesif Kompulsif Bozukluk) görüngübilimindekl “tam ayarında" (just right) zihinsel bileşeninin törensel davranışlarla ilişkili normal gelişimsel görünümü ve psikopatolojideki yeri; gelişimsel farklılaşma, Kortikostriatal- talamokortikal (KSTK) yolaklar ve yolaklarla ilişkili ketlenme teorileri çerçevesinde tartışılacaktır.

Yöntem:

“Tam ayarında" zihinsel görüngüsü ile ilgili yapılan araştırma, olgu sunumları ve gözden geçirme yazıları incelenerek, bu yayınların 30’undan yararlanılmıştır. Yazın gözden geçirilirken yeni bir bakış açısını getiren, farklı olgu gruplarıyla yapılmış ve adına sık gönderme yapılmış yayınlar seçilmiştir. Ayrıca klasik kaynaklardan ve sözlüklerden yararlanılarak, “tam ayarında"zihinsel bileşeninin kökenleri araştırılmıştır.

Bulgular:

2-6 yaşlan arasında “tam ayannda" görüngüsünün yanı sıra, düzene düşkünlük, yeme ve uykuya dalma törenleri ile kendini gösteren ve kademeli olarak ortadan kaybolan geçici bir takıntı evresinden söz edilmektedir. Törensel davranışların çoğunda “tam ayannda" hissini doyurana dek hareketin yinelenmesi kaçınılmazdır. Bu görüngünün psikopatolojideki yansıması araştırıldığında, Tourette Sendromu (TS)- OKB’nin bir alt grubu olan dokunma, düzenleme, simetri ve dengeleme hareketleri öncesinde zihinde “tam ayannda" bileşeni karşımıza çıkmaktadır. Beyin görüntüleme çalışmalarıyla KSTK yolakların TS -OKB patofizyolojisindeki öneminin kavranmasıyla, “tam ayannda" bileşeninin TS-OKB tanısı alanlar ve almayanlar arasında bir farklılığın olduğunun incelenmesinde önemli bir ayırt eden olduğu fikri ortaya atılmıştır.

Tartışma:

Çocukluk döneminde çevresel koşullara yönelik uyum sağlayıcı rolü olabileceği savunulan törensel davranışlar ve “tam ayannda" bileşeninin TS- OKB’de tekrar karşımıza çıkması ilerideki normatif ve klinik görüngübilimsel çalışmalara esin kaynağı olacaktır. Öngörülen çalışmalar; gerek törensel davranışlar, gerekse “tam ayannda" görüngüsünün açıklanmasında yeri olan KSTK yolakların törensel davranışlar ve TS-_OKB psikopatolojisi yelpazesindeki önemini anlamamızı kolaylaştıracaktır.

Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı törensel davranışları, “tam ayannda" görüngüsü, Obsesif Kompulsif Bozukluk