Diğer

Ankara Gelişim Tarama Envanteri Agte İçin İki Farklı Geçerlik Çalışması: Ölçüte Bağlı ve Eşzamanlı Ayırdedici Geçerliği

  • Nilhan SEZGİN

Turk J Child Adolesc Ment Health 2011;18(3):185-196

Amaç:

Ankara gelişim Tarama Envanteri AGTE’nin ölçüte bağlı ve klinik grupları ayırdedici geçerliğini saptamak amacı ile yapılan ardıl iki araştırmanın birincisinde Bayley Bebekler için Gelişim Ölçeğinin (BBGÖ) Zihinsel ve Motor ölçekleri ile AGTE arasındaki ilişki beş farklı yaş grubunda (3-4ay, 5-6ay, 7-8ay, 9-12ay ve 13-18ay) incelenmiş, ikinci çalışmada ise AGTE’nin eşzamanlı ayırdedici geçerliği klinik bir örneklemde sınanmıştır.

Yöntem:

İlk çalışmada Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Polikliniğine kontrol için gelen normal gelişim ranjı içindeki 75 bebek (39 kız, 36 erkek) ve annelerinin yer aldığı ilk çalışmada çalışmada AGTE toplam puanı ile saptanan genel gelişim düzeyi ve Bayley Zihinsel ölçeği arasındaki korelasyonlar karşılaştırılmıştır. İkinci çalışmada ise demir eksikliğinin gelişimsel gecikme ile olan ilişkisinin belirlenmesi amaçlı düzenlenen bir çalışmada yer alan altı aylık bebeklerin içinden 44 erkek, 43 kız bebek sahibi anneye AGTE verilmiş, daha sonra bu bebeklere BGGÖ bireysel olarak uygulanmıştır. Uygulamayı yapan klinik psikolog bebeklerin hangi grupta olduğunu konusunda bilgi sahibi değildir. Araştırmada daha önceki yayınlar ışığında Hemoglobin kesim noktası < 10.5g/dl, Ferritin kesim noktası ise < 20mg/L olarak belirlenmiştir.

Sonuçlar:

İlk çalışmada, AGTE toplam puanı ile saptanan genel gelişim düzeyi ve Bayley Zihinsel ölçeği arasındaki korelasyonların tüm yaş gruplarında anlamlı ve yüksek olduğu belirlenmiştir. AGTE’nin Dil Bilişsel alt ölçeği ile Bayley Zihinsel ölçeği arasındaki korelasyonlar da tüm yaş grupları için anlamlı ve yüksek olarak saptanırken, AGTE İnce ve Kaba Motor alt ölçeklerinden elde edilen puan toplamları ile Bayley Motor ölçeği puanları arasındaki korelasyonların ise 13-18 ay grubu dışındaki dört yaş grubu için anlamlı ve yüksek olduğu belirlenmiştir. İkinci çalışmada ise yüksek ve düşük hemoglobin-Ferritin gruplarından elde edilen AGTE-toplam ve Bayley – Zininsel puanlarına uygulanan t- test hesaplamaları her iki grubun puanlarının anlamlı düzeyde farklı olduğu saptanmıştır.

Tartışma:

Birinci çalışmanın bulguları AGTE ve Bayley ölçeklerinin 3-18 ay grubu bebeklerde gelişimin benzer yönlerini ölçtüğünü göstermektedir. AGTE’nin kısa sürede kolaylıkla uygulanabilme özelliği göz önüne alındığında, geniş tarama araştırmaları yanısıra ana çocuk sağlığı merkezleri ve sağlam çocuk polikliniklerinde bebeklerin gelişimlerini izleme çalışmalarında büyük kolaylık sağlayacağı görülmektedir. AGTE’nin klinik gruplardaki eşzamanlı ayırdedici geçerliğine yönelik çalışmada, AGTE ve Bayley ölçeklerinin her ikisin de 6 aylık bebeklerdeki düşük hemoglobin-Ferritin düzeyleri ile birlikte rastlanan gelişim geriliğini ayırdedebildiğini saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: AGTE, Gelişim tarama ölçeği, Ölçüte bağlı geçerlik, Eşzamanlı ayırdedici geçerlik, Düşük hemoglobin Ferritin düzeyi