ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada DSM-5 düzey 2 irritabilite ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirliği ve geçerliliğinin çalışılması amaçlanmıştır. Çocuk ve ergenlerdeki irritabilitenin şiddetini belirleyen bu ölçeğin 6-17 yaşlar için anne, baba ya da veli tarafından doldurulan yedi maddelik ebeveyn formu ile 11-17 yaşlar için ergenlerin kendilerinin doldurduğu yedi maddelik öz bildirim formu bulunmaktadır.

Yöntem:

DSM-5 düzey 2 irritabilite ölçeğinin çevirisi ve geri çevirisi yapılıp ölçek hazırlanmıştır. Araştırma grupları çocuk psikiyatri kliniğinde tedavi gören ve bipolar bozukluk tanısı alan klinik örneklem ile toplum örnekleminden oluşmuştur. 11-17 yaş arası 85 çocuk ve 84 ebeveyn ile 2015 yılı Mayıs-2016 yılı Nisan ayları arasında çalışma yürütülmüştür. Değerlendirmede DSM-5 düzey 2 irritabilite ölçeği özbildirim ve ebeveyn formlarının yanı sıra Young mani derecelendirme ölçeği veYoung mani değerlendirme ölçeği anne/ baba formu kullanılmıştır.

Sonuçlar:

Güvenilirlik analizlerinde Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı çocuk formu için 0.875, ebeveyn formu için 0.886 bulunmuştur. Madde-toplam puan bağıntı katsayıları orta ve yüksek düzeydedir ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Yapı geçerliliğinde her iki formda da bir faktör elde edilmiştir ve ölçeğin orijinal yapısı ile uyumlu bulunmuştur. Eş zamanlı geçerlilikte ölçeğin hem çocuk formunun hem de ebeveyn formunun Young mani derecelendirme ölçeği ile orta düzeyde anlamlı korelasyon gösterdiği saptanmıştır.

Tartışma:

DSM-5 düzey 2 irritabilite ölçeğinin Türkçe sürümü hem klinik uygulamada hem araştırmalarda güvenilir ve geçerli biçimde kullanılabilir.