ÖZET

Amaç:

Akran zorbalığı, bir ya da birkaç öğrencinin bir başka öğrenciye karşı kasıtlı olarak yaptığı, sürekliliği olan ve güç dengesizliğinin hâkim olduğu saldırgan bir davranış biçimidir. Akran zorbalığının hem zorbalık yapan çocuklar ve ergenler hem de bu tür davranışlara maruz kalan kurbanlar üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Bu makalede akran zorbalığının tanımı, türleri, olumsuz etkileri ve zorba ve kurbanların temel özellikleri ele alınmıştır. Ayrıca, ‘Ekolojik Sistemler Kuramı’ temel alınarak aile, akran grupları, okul ve medya sistemleri arasındaki karşılıklı etkileşimler ve bu sistemlerin her birinin akran zorbalığına olan özgün katkısı gözden geçirilmiştir.

Yöntem:

Akran zorbalığı konusundaki yayınlar temel veri tabanları (PsychInfo, PubMed, Ebscohost) kullanılarak taranmıştır

Bulgular:

Araştırmalar, akran zorbalığının çocukların ve ergenlerin bireysel özelliklerinden kaynaklanan tek yönlü bir problemden öte; aile, okul atmosferi, öğretmen tutumu, arkadaş ilişkileri ve içinde yaşanılan kültürün de rol oynadığı çok boyutlu ve karmaşık bir problem olduğunu göstermektedir. Özetle, akran zorbalığı soyutlanmış bir bireysel olay değil, bireysel faktörler ile çocuğun ve ergenin ilişkide olduğu kişiler ve çevresi ile etkileşiminin bir ürünüdür.

Tartışma:

Bu makalede sunulan bilgiler akran zorbalığının önlenmesi veya etkilerinin azaltılabilmesi için çocuk ve ergenlerin gelişimsel özelliklerine ve ülkemiz koşullarına uygun müdahale programlarının tasarlanması ve uygulanmasına katkıda bulunacaktır.