ÖZET

Amaç:

Prozodi konuşmanın melodisi ve ritmidir. Prozodik bozukluklar (disprozodi) konuşmanın şiddetinde, söylem segmentlerinin zamanlamasında, ritm, kadans ve sözcüklerin tonlamasında olan düzensizlikler ile karakterizedir. Bu makalede dilin prozodik özelliklerinin tanımlanması, disprozo- dinin nedenleri ile ilişkili bozuklukların özellikle de yaygın gelişimsel bozukluklarda konuşmanın bütünsel özelliklerinin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem:

Disprozodi ile ilgili yayınlar yazından taranmış, sonrasında değerlendirilmiş ve tartışılmıştır.

Sonuçlar:

Disprozodi genellikle stroklar, beyin zedelenmeleri, özellikle sağ hemisfer hasarları, Parkinson ve Huntington hastalığı gibi nörolojik patolojiler ve gelişimsel bozukluklar ile birliktedir. Anormal prozodi, konuşan yaygın gelişimsel bozukluğu olan bireylerde çekirdek özelliklerden biri olarak tanımlanmaktadır. Otistik olgularda prozodinin birincil olarak pragmatik ve affektf boyutu etkilenirken, gramatik boyutu göreceli olarak korunmuştur. Zamanla dilin diğer boyutları iyileşme gösterseler bile, bu prozodik anormallikler devam etmeye ve çok az değişmeye eğilimlidirler.

Tartışma:

Otistik bireylerdeki prozodik anormallikler, sosyal bütünleşmede ve mesleki işlevlerde büyük engeller oluşturmaktadır. Disprozodinin erken saptanması ve uygun yaklaşımların yapılması, otizmdeki emosyonel ve sosyal sorunları hafifletebilir ve gidişi olumlaştırabilir.