ÖZET

Amaç:

Bu çalışma, kişilerin doğum sırasının, algılanan ebeveynlik tutumlarının ve şema alanlarının ilişkisini incelemek üzere yapılmıştır. Çalışmada, kişilerin doğum sıralarına bağlı olarak şema alanlarında ve algılanan ebeveynlik tutumlarında farklılık göstermesi beklenmiştir.

Yöntem:

Bu amaçla, yaşları 18 ile 30 yaş arasında olan 294 kişi çalışmaya katılmıştır. Çalışmaya sadece anne ve babası hala evli olan kişiler katılmıştır. Ebeveynlerinden herhangi biri vefat eden kişiler veya üvey kardeşe sahip kişiler çalışmaya dâhil edilmemiştir.

Sonuçlar:

Doğum sırasına bağlı olarak şema alanlarında herhangi bir farklılık bulunamamıştır. Ancak, büyük ve küçük kardeşler arasında annelerin algılanan ebeveynlik tutumlarına ilişkin farklılık bulunmuştur. Bu sonuca göre, küçük kardeşler büyük kardeşlere kıyasla annelerinin daha korumacı ve endişeli olduğunu belirtmişlerdir. Son olarak, regresyon analizleri ile şemaları yordayan değişkenler incelenmiştir. Hem anne hem de babanın olumsuz ebeveynlik biçimleri Kopukluk, Zedelenmiş Otonomi ve Zedelenmiş Sınırlar şemaları ile ilişkili bulunmuştur. Sadece annenin ebeveynlik biçimleri, Diğeri Yönelimlilik ve Yüksek Standartlar şemalarıyla ilişkili bulunmuştur.

Tartışma:

Bu çalışma, yeni bir araştırma sorusunu inceleyerek psikoloji literatürüne katkı sağlamıştır. Önceki çalışmaların da gösterdiği gibi, küçük çocuklar daha asi, yeni deneyimlere açık ve aile kurallarından daha bağımsız olarak algılanmaktadırlar. Annelerin, bu algıdan dolayı, küçük çocuklara karşı daha korumacı ve endişeli olma eğiliminde olabilecekleri düşünülmüştür. Ailedeki küçük çocukların daha korumacı anneye sahip olmalarının aileden ayrışma, ayrı bir birey olma konuları ile ilişkili olarak terapide yol gösterici önemli bir bilgi olabileceği düşünülmüştür.