ÖZET

Çalışmamızda; ergenlerin siber zorbalıkla baş etme yöntemlerini ve bu yöntemlere etki eden faktörleri incelemeyi amaçladık. Bunun yanında, ergenlerin siber zorbalık mağduriyetine yönelik klinik yaklaşımda uygulanacak yaklaşım stratejilerine baş etme mekanizmalarının kullanımı açısından yeni bir bakış açısı kazandırarak gelecek çalışmalar için fikir oluşturmayı hedeflemekteyiz.

Pamukkale Üniversitesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğine herhangi bir nedenle başvuran 161 lise öğrencisi ergen çalışmamıza dahil edilmiştir. Ergenlere uyguladığımız siber zorbalıkla başa çıkma ölçeğinde; siber zorbalıkla baş etme yöntemleri, sosyal destek arama, yardım arama, mücadele etme ve çevrimiçi güvenlik olarak değerlendirilmiştir. Katılımcılara ayrıca sosyo-demografik veri formu ve Güçler ve Güçlükler Anketi uygulanmıştır.

Siber zorbalıkla baş etmede en çok tercih edilen yöntemin çevrimiçi güvenlik olduğu belirlenmiştir. Hiperaktivite/dikkatsizlik puanındaki artışın sosyal destek arama (b=0,218; p=0,004), yardım arama (b=0,216; p=0,004) ve çevrimiçi güvenlik puanlarını (b=0,227; p=0,004) artırdığı bulunmuştur. Prososyal ölçekteki puanların artması, sosyal destek arama (b=0,284; p=0,0001), yardım arama (b=0,293; p=0,0001), mücadele etme (b=0,246; p=0,001) ve çevrimiçi güvenlik puanları (b=0,198; p=0,009) üzerinde artırıcı bir etkiye sahip olduğu saptanmıştır. Erkek olmanın sosyal destek arama (b=-0,163; p=0,026) ve mücadele etme puanları (b=-0,254; p=0,002) üzerinde düşürücü bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Davranış sorunu ölçeği puanlarının artışının, çevrimiçi güvenlik puanları (b=-0,249; p=0,001) üzerinde düşürücü bir etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Siber zorbalığa maruz kalan gençlere uygulanacak klinik yaklaşımların planlanmasında gençlerin sorun yaşadıkları alanların belirlenmesi ve bunların siber zorbalığa maruz kalma durumlarında başa çıkma stratejilerine etkisinin bilinmesinin önemli olacağını düşünmekteyiz. Gençlerin daha az kullandıkları mekanizmaların desteklenmesi ve sıklıkla kullandıkları mekanizmaların güçlendirilmesi, eşlik etmesi olası psikiyatrik eş tanıların oluşmasını engelleyebilecektir.