ÖZET

Amaç:

Bu araştırmanın amacı ergenlerin reaktif ve proaktif saldırganlık eğilimlerinin bilişsel ve duygusal empati, anne ve baba tarafından uygulanan şiddet, anne kabul/ilgi, anne sıkı denetim/kontrol, baba kabul/ilgi ve baba sıkı denetim/kontrol değişkenleri tarafından ne derece yordandığını test etmektir.

Yöntem:

İki yüz yetmiş bir kız, 271 erkek olmak üzere toplam 542 öğrenci çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Öğrencilere Temel Empati Ölçeği, Reaktif ve Proaktif Saldırganlık Ölçeği, Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği ve Ebeveyn Şiddeti Ölçeği uygulanmıştır. Ergenlik dönemindeki öğrencilerde empati düzeyinin, algılanan çocuk yetiştirme stillerinin ve ebeveyn şiddetinin ergenlerin reaktif ve proaktif saldırganlık eğilimlerini yordayıp yordamadığını test etmek amacıyla verilere iki ayrı hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır.

Sonuçlar:

Bulgular, ebeveynlerinden şiddet gören ergenlerin hem reaktif hem de proaktif saldırganlık eğilimlerinin akranlarına kıyasla daha yüksek olduğunu göstermiştir. Ayrıca, annesinin sıkı denetim ve kontrol düzeyini yüksek olarak algılayan ergenlerin reaktif saldırganlık eğilimlerinin yüksek olduğu, annesinin kabul ve ilgi düzeyini yüksek olarak algılayan ergenlerin ise proaktif saldırganlık eğilimlerinin düşük olduğu bulunmuştur.

Tartışma:

Ergenlerin reaktif ve proaktif saldırganlık eğilimlerini azaltmak amacı ile geliştirilen önleme ve müdahale programlarında ebeveyn eğitimlerine de yer verilmesi önemli görünmektedir.