ÖZET

Amaç:

Bu çalışmada DSM-IV tanı sınıflamasına göre ruhsal bozuklukları değerlendiren Erken Çocukluk Envanteri-4 ebeveyn formunun (EÇE-4:EF) geçerlik ve güvenirliğinin araştırılması amaçlanmıştır.

Yöntem:

3-5 yaşları arasında 309 çocukla DSM-IV’e göre klinik görüşme yapılmış ve bakımverenlerine EÇE-4:EF doldurtulmuştur. Ölçeğin geçerliği için klinik muayene ‘altın standart’ olarak kabul edilmiş ve ölçeğin orijinalinde önerilen tanı koyma şekli ile elde edilen tanıların geçerliği, duyarlılık ve özgüllük ölçütleri ile değerlendirilmiştir. Ayrıca, ROC (Receiver Operating Characterictics) eğrilerinin yardımıyla, ölçeğin şiddet puanları hesaplaması kullanılarak, klinik tanı koymada kesme noktaları belirlenmiştir.

Sonuçlar:

EÇE-4:EF’nin iç tutarlığı (Cronbach alfa) 0.93 olarak hesaplanmıştır. Tanı gruplarına göre iç tutarlık yıkıcı davranış bozuklukları, ayrılık anksiyetesi bozukluğu (AAB), uyku bozuklukları , travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve yaygın gelişimsel bozukluk (YGB) tanıları için 0.70 ve üzerinde bulunmuştur. Madde-iç tutarlık değerlendirmesinde ise major depresf bozukluk (MDB) ve tepkisel bağlanma bozukluğunun (TBB) bazı maddeleri dışındaki tüm korelasyonlar 0.40’a yakın ve üzerindedir. Buna göre EÇE-4:EF’nin yıkıcı davranış bozuklukları, AAB, uyku bozuklukları, TSSB ve YGB tanısında güvenilir olduğu düşünülmüştür. Belirti sayısı puanına göre geçerlik hesaplandığında dikkat eksikliği hiperaktivi- te bozukluğu hiperaktivite-impulsivitenin önde geldiği tip (DEHB-Hİ), davranım bozukluğu (DB), Tourette bozukluğu (TB) ve kronik tik bozuklukları, AAB ve TSSB’da EÇE-4:EF’nin duyarlılığı ve seçiciliği yüksek bulunmuştur. ROC çözümlemelerine göre ise ölçeğin DEHB-Hİ, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu- bileşik tip (DEHB-B), DB, AAB, TSSB ve TB için geçerli olduğu görülmüştür.

Tartışma:

Çalışmamızın sonucunda EÇE-4:EF’nin Türk çocuklarında yaygın olarak görülen ruhsal bozuklukları değerlendirmede geçerli ve güvenilir olduğu kanısına varılmıştır.