ÖZET

Amaç:

Temel emosyonlardan biri olarak kabul edilen tiksintinin tanımını, bu alanda yapılan çalışmalarda öne çıkan tanımlayıcı modelleri, nörobiyoloijsini ve çocuklardaki gelişim sürecini gözden geçirmek amaçlanmıştır.

Yöntem:

Pubmed, Scopemed ve Google arama motorları kullanılarak alanda yapılan çalışmalara ulaşılmış, konuyla ilgili güncel gözden geçirme yazıları ayrıntılı değerlendirilmiş ve ayrıca ilişkili makalelerden yararlanılmıştır.

Sonuçlar:

Temel bir emosyon olan tiksinme duygusu patojenlerden kaçınma işlevi ile vücudu hastalık ve enfeksiyonlardan korumaktadır. Tiksintiyi tanımlayan yazına, iki kuramın hakim olduğu görülmektedir; evrimsel geleneksel model ve fonksiyonel model. Enfeksiyonlardan vücudu koruma işlevi olan tiksintinin yanı sıra kişiler arası tiksinti, cinsel tiksinti ve ahlaki tiksinti de tanımlanmıştır. Çocuklarda tiksinti emosyonunun tanınması zaman içinde giderek artmaktadır. Tiksinti ile ilgili bilgi, hem bağlam hem de standart tiksinti yüz ifadesi aracılığıyla sağlanmaktadır. Sekiz yaşına kadar çocukların çoğu tiksintiyi öfke olarak tanımlarken, 9 yaş civarında yarısından çoğu tiksintiyi yüz ifadesinden tanıyabilmektedir. Tartışma: Temel emosyonlardan biri olan tiksintinin evrimsel ve işlevsel yönlerinin yanı sıra altta yatan bilişsel süreçlerin, çocuklardaki gelişim sürecinin, nörobiyoloijk alt yapısının ve psikiyatrik hastalıklarla ilişkisinin tanımlanması önemli bir araştırma konusu olarak görünmektedir.